วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์ เป็นละครซิตคอมที่ผลิตโดยบริษัท บั้งไฟสตูดิโอ จำกัด ในเครือเวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเมนท์ โดยได้นำรูปแบบของภาพยนตร์เรื่องวงษ์คำเหลามาเป็นละครซิตคอมจบในตอน ออกอากาศทุกวันเสาร์เวลา 14.05-15.00 น. ทางสถานีโทรทัศน์โมเดิร์นไนน์ ออกอากาศครั้งแรกเมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2553 ต่อมาได้เพิ่มชื่อละคร วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์ 2 ตั้งแต่วันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2554 และ วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์ 3 หรือ วงษ์คำเหลา คฤหาสน์เพี้ยน ตั้งแต่วันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2555 ย้ายเวลาใหม่จากเวลา 14.05-15.00 น. ไปเป็นเวลา 15.05-16.00 น. ออกอากาศ 5 มกราคม 2556 จนถึง 20 กรกฎาคม 2556 ต่อมามีซีรีส์ตอนพิเศษ วงษ์คำเหลาเดอะซีรีส์ สเปเชี่ยลโปรเจกต์ ในชื่อว่า สุภาพบุรุษวงษ์คำเหลา โดยย้อนกลับสู่ต้นกำเนิดตระกูลวงษ์คำเหลา โดยเริ่มออกอากาศวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2556
ตระกูลวงษ์คำเหลา ตระกูลที่มีทรัพย์สมบัติมหาศาลอันเนื่องจากการค้าขายอัญมณีและอสังหาริมทรัพย์ต่างๆ บุคคลในบ้านวงษ์คำเหลาประกอบไปด้วย ท่านปู่พรจรัส , ท่านย่าใหญ่ , คุณหญิงพราวพิลาศ ผู้เป็นแม่ของบ้านวงษ์คำเหลา , ท่านชายเพชราวุธ บุตรชายคนโต , หญิงเล็กพราวแพรว บุตรสาวคนเล็ก , ท่านชายเพทาย บุตรชายคนรอง , จูเนียร์ บุตรชายคนเล็ก รวมไปถึงข้ารับใช้อย่าง ตาหวาน สาวใช้ส่วนตัวของหญิงเล็ก ,สายสิน คนขับรถประจำบ้าน ทั้งหมดต่างดำเนินชีวิตอย่างปกติสุขในบ้านวงษ์คำเหลา[note 1]
ตระกูลวงษ์คำเหลาได้มีการจัดตั้งพินัยกรรมขึ้นโดยท่านปู่แห่งบ้านวงษ์คำเหลา ตัดสินใจที่จะมอบทรัพย์สินและมรดกทั้งหมดต่อเมื่อท่านชายเพชราวุธแต่งงานกับหญิงสาวที่ท่านปู่ได้คัดสรรเอาไว้ ซึ่งหญิงสาวที่ท่านปู่คัดสรรนั้นมีชื่อว่า อัญมณี เด็กสาวจากต่างจังหวัดที่มีนิสัยแก่นแก้วและมีความเป็นตัวของตนเอง
ในระหว่างพิธีสมรสนั้น ท่านย่าได้เสียชีวิตลงในขณะที่กำลังรดน้ำสังข์แด่บ่าวสาว ทำให้พิธีแต่งงานถูกเลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด ทำให้ความวุ่นวายเกิดขึ้นในบ้าน ทั้งการแก่งแย่งมรดก การกลั่นแกล้งสารพัดจากคุณหญิงและหญิงเล็กที่ต้องการขัดขวางบุคคลภายนอกอย่างอัญมณี ความรักหลายเส้าที่เกิดขึ้นระหว่างท่านชายเพชราวุธ , อัญมณี , ท่านชายเพทาย และ หญิงนุช เครือญาติของบ้านวงษ์คำเหลา เหตุการณ์ทุกสิ่งล้วนเกิดขึ้นในบ้านวงษ์คำเหลา
ในต่อมา สองพี่น้องตระกูลวงษ์คำเหลาทำพิธีสมรสในที่สุด โดยท่านปู่ยอมยกมรดกให้ ต่อมาเกิดไฟดูดคร่าชีวิตคนทั้งบ้านวงษ์คำเหลา ในช่วงเวลา 50 ปี คฤหาสน์วงษ์คำเหลากลายเป็นบ้านร้างอาถรรพ์เป็นเวลานาน อัญมณี ได้กลับมาเกิดเป็น อัญชลี เมื่ออัญชลีได้ก้าวย่างสู่คฤหาสน์บ้านวงษ์คำเหลา ทำให้เธอสามารถระลึกชาติในอดีตได้ชั่วขณะหนึ่ง
และแพ้ถั่ว โทนี่ หว่องเสียชีวิตเนื่องจากกินยำถั่วพลูเข้าไป ชายเล็กจึงสวมโอกาสเข้าร่างโทนี่ หว่อง
หมายเหตุ : ปี 4 สุภาพบุรุษวงษ์คำเหลา (วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์ซีซั่น 2) ได้ถูกแยกเป็นคนละซีซั่น ดูข้อมูลเพิ่มได้ที่ สุภาพบุรุษวงษ์คำเหลา
